Wielkanoc to wyjątkowy czas w roku, pełen tradycji, kolorów i symboli. Jednym z najważniejszych jest jajko – znak nowego życia i odrodzenia. Jaja spełniają niezwykle ważną rolę w świecie zwierząt. Ale czy kiedykolwiek zastanawialiście się jak bardzo różnorodne mogą one być? Dziś zapraszam do odkrycia kilku jajecznych ciekawostek.
W naturze wiele zwierząt rozmnaża się poprzez składanie jaj. Choć najczęściej kojarzymy je z kurami, to jajka znoszą wszystkie ptaki, ale również gady, płazy, ryby, a nawet niektóre ssaki, jak dziobaki! Jajo to jedna z najstarszych i najbardziej efektywnych form rozrodu, umożliwiająca rozwój młodych poza organizmem matki i zapewniająca im ochronę na etapie rozwoju zarodkowego.
Co skrywa ta skorupa?
Wewnątrz znajduje się wszystko, co potrzebne do życia: substancje odżywcze, woda, błony ochronne i systemy wymiany gazowej. Dzięki temu rozwój zarodka może przebiegać bezpiecznie, aż do momentu wyklucia się młodego osobnika. W zależności od gatunku, jaja mogą być inkubowane przez ciepło otoczenia, ale też przenoszone w ciele matki. Rozwój życia wewnątrz jaja to fascynujący proces. W ciągu kilku tygodni z małego zarodka rozwija się nowe stworzenie, gotowe do samodzielnego życia poza jajkiem.
Kolory i faktury jaj są różnorodne – zupełnie jak w naszych koszykach wielkanocnych. Od twardych i gładkich, przez nakrapiane i matowe, aż po skórzaste jaja niektórych gadów i delikatne, galaretowate płazów oraz ryb. Taka wyjątkowość pełni różne, bardzo przydatne funkcje – pomagają ukryć jaja przed drapieżnikami, regulować temperaturę czy chronić przed wysychaniem.
Nie ma dwóch tych samych jaj
Struś afrykański znosi największe jaja na świecie. Jedno może ważyć nawet prawie 2 kilogramy! Dla porównania: najmniejsze jajo wśród ptaków znosi koliber – waży zaledwie pół grama i jest wielkości groszku. Najlepiej nam znane są jaja kurze – białe i beżowe, jednak w skorupkach jaj róznych gatunków ptaków znajdują się odmienne barwniki, które determinują ich kolor. Występują one w barwach brązowych, niebieskich a nawet zielonych, żółtych i czerwonawych, z przeróżnymi wzorami. Różnice w kolorach, inkubacji i sposobie wykluwania się młodych pokazują, jak różnorodny jest świat przyrody.
Zdjęcie pokazujące różnorodność kształtów i kolorów jaj ptaków stworzone przez KatCityArte
Żródło: https://www.facebook.com/KAT.CITY.ARTe
Obchodzić się jak z jajem
Samica składa jajo w gnieździe uformowanym z mułu i błota, które ma kształt ściętego stożka z charakterystycznym dołkiem na szczycie. Taki kształt zapewnia jajom stabilność i ochronę przed wiatrem oraz wodą. Wysiadywaniem jaj zajmują się oboje rodzice, na zmianę ogrzewając je ciepłem własnego ciała. Z kolei węże czy żółwie składają jaja w ukrytych miejscach, często zakopując je w piasku. Kremowe, często lekko nakrapiane jaja również nie są przypadkowe – pomaga ukryć je przed drapieżnikami. Jaja perkozów zabarwiają się stopniowo od otaczających je wodorostów i butwiejących roślin
Smaczego jajka!
W przerwie od spożywania jajek, które dzisiaj królują na naszych stołach, zaglądamy do świata zwierząt, które również chętnie sięgają po ten wartościowy przysmak! W świecie przyrody jaja to prawdziwy rarytas – są pełne wartościowych składników i jak już je znajdziesz to nie uciekają. Nic dziwnego, że wiele zwierząt włączyło je do swojego menu. Są doskonałą przekąską m.in. dla drapieżnych ssaków i ptaków.Istnieją też gatunki, które są wyspecjalizowane w jedzeniu tylko jaj. Przykładem jest tutaj wąż jajożer (Dasypeltis gansi). Jego ciało jest tak przystosowane, że potrafią połknąć całe jajo. Posiada ogromną rozciągliwość pyska i przełyku, a wewnętrzne wyrostki kostne pomagają im rozłupać skorupkę od środka. Potem jest ona wypluwana, a wartościowe wnętrze trafia do układu pokarmowego.
