W Azji Południowo-Wschodniej ptaki śpiewające stały się przedmiotem bardzo intensywnego, często nielegalnego handlu. Są wykorzystywane nie tylko w konkursach śpiewu, ale również trzymane jako zwierzęta domowe (często podkreślające status społeczny właściciela), eksportowane, konsumowane i używane w tradycyjnej medycynie ludowej.
Popyt na nie jest bardzo wysoki, wpływa na setki gatunków i obejmuje miliony pojedynczych osobników każdego roku. Handel jest często niezgodny z prawem i ewidentnie niezrównoważony; dlatego uznano go za podstawowe zagrożenie dla wielu gatunków w Azji Południowo-Wschodniej, szczególnie w regionie Wielkich Wysp Sundajskich. Obejmują one Brunei, Zachodnią Indonezję (Bali, Jawę, Kalimantan i Sumatrę), Singapur, Malezję, południową Mjanmę i południową Tajlandię. Zaliczane są do tzw. gorących punktów bioróżnorodności (ang. „hot spots”). Charakteryzują się wysokim poziomem endemizmu, żyje tam ponad 850 gatunków ptaków. Obecnie ocenia się, że w Indonezji występuje najwięcej ptaków zagrożonych wyginięciem (wg. Czerwonej Listy IUCN, 2017 mają status: krytycznie zagrożone wyginięciem, zagrożone wyginięciem lub narażone na wyginięcie).
Dlaczego właśnie tu?
Problem wynika w głównej mierze z aspektu kulturowego. W Azji Południowo-Wschodniej, ptaki śpiewające od dawna są ulubionymi zwierzętami domowymi. Z jednej strony stanowią powszechny obiekt zainteresowania na rynku, a z drugiej praktycznie każdy może je kupić (niezależnie od statusu społecznego). Jednak nie chodzi tylko o wykorzystanie ich jako zwierzęta domowe. Konkursy śpiewu ptaków są również ważne pod względem ekonomicznym – zapewniają dodatkowy dochód rodzinie. Choć tradycja mogła ewoluować i zmieniać się z upływem czasu, kultura utrzymywania ptaków ugruntowała się i przekształciła w sport oraz ogromny przemysł. Obejmuje on dostawców klatek, żywności, suplementów itp. Istnieje mnóstwo „ptasich klubów”, gdzie konkursy śpiewu są ważnym „sportowym” wydarzeniem, co czyni je dochodowym biznesem. Chociaż w Indonezji jest wielu legalnych hodowców, nadal istnieje niepokojąco wysoka liczba kłusowników, a także hurtowni i sklepów, nielegalnie handlujących dzikimi ptakami. Dzieje się tak głównie dlatego, że ludzie wierzą, iż dzikie ptaki śpiewają lepiej, są silniejsze i zdolniejsze niż hodowlane. Niestety ogromna ich liczba nie przeżywa w klatce więcej niż kilka dni.
Dlaczego teraz?
Stopień eksploatacji populacji ptaków śpiewających w Azji jest katastrofalny, a ponadto od dawna był rażąco zaniżony. Pozyskiwanie rzetelnych informacji na temat stanu dzikiej populacji nie następuje tak szybko, jak tempo wymierania poszczególnych gatunków. W dodatku tylko część z nich jest chroniona na podstawie krajowych i międzynarodowych przepisów. Niestety ich egzekwowanie uważa się za niewystarczające dla wielu gatunków priorytetowych.
Celem kampanii jest zaradzenie i zmniejszenie obecnego kryzysu wymierania gatunków ptaków śpiewających w regionie Azji i zwiększenie świadomości w społecznościach zoo oraz poza nimi. Ważne jest, żeby dzięki zaangażowaniu ludzi oraz wsparciu finansowemu uratować jak najwięcej ptaków przed wyginięciem.
Kampania koncentruje się na następujących działaniach
W obrębie EAZA:
- Zwiększenie świadomości wśród ogółu społeczeństwa i społeczności zoo
- Pozyskiwanie funduszy na rzecz ochrony gatunkowej i siedliskowej
- Dostarczenie pomysłów i informacji, które umożliwią edukację ekologiczną w ogrodach zoologicznych
- Zapewnienie specjalistycznej wiedzy oraz wsparcia osób doświadczonych i chętnych do podjęcia działań kampanijnych w celu wspomożenia programów hodowlanych i związanej z nimi działalności badawczej ex-situ.
W zasięgu naturalnym:
- Wzrost świadomości regionalnej i wdrażanie strategii edukacji ekologicznej we współpracy z lokalnymi i międzynarodowymi zainteresowanymi stronami.
- Opracowanie regionalnych wytycznych dotyczących hodowli wszystkich gatunków kampanijnych oraz wspieranie ich legalnej i naukowej hodowli w regionie.
- Uświadomienie zdolności do egzekwowania prawa w regionie.
- Zainicjowanie, rozwijanie i wspieranie regionalnych ośrodków hodowli zwierząt, jeśli zostanie to uznane za konieczne.
- Wspieranie inicjatyw badawczych mających na celu poprawę naukowej bazy programów reintrodukcyjnych.
