Ślimaki według systematyki należą do typu mięczaków i z tym nie będziemy w ogóle dyskutować. Ale określenia „mięczak” używamy też w innych przypadkach, nie do końca pochlebnie zwracając się do kogoś, kto według naszego mniemania nie jest wystarczająco odważny, czy też brawurowy. To określenie być może wzięło się z tego, że mięczaki to zwierzęta, które mają miękkie ciało, nie posiadają szkieletu wewnętrznego (czasem zewnętrzny w postaci muszli). Ktoś jest „miękki” – jest mięczakiem.
A czy ślimaki są mięczakami również w tym drugim znaczeniu? Być może w pierwszych skojarzeniach nie wydają się zwierzętami, które możemy nazwać spektakularnymi. Bo które zwierzę skojarzy nam się z przeciwieństwem mięczaka? Tygrys, lew, orzeł, wilk… Najczęściej drapieżniki, które muszą wykazywać się siłą, odwagą i poświęceniem, kiedy muszą polować. A z czym najczęściej kojarzy nam się ślimak? Ze zwierzęciem bardzo powolnym, z takim, który chowa swoje czułki lub zwija całe swoje ciało do muszli, kiedy tylko wyczuje zagrożenie. Oczywiście – te stwierdzenia są prawdą. Jednak to nie wszystko, co powinniśmy wiedzieć na ich temat. To niesamowite zwierzęta, które przystosowały się do życia w różnych środowiskach. Występują one zarówno na lądzie jak i w wodzie. Są ślimaki roślinożerne, są pasożytnicze, a część z nich jest nawet mięsożerna – głównie dotyczy to ślimaków morskich.
No dobrze, ale co w tym wszystkim takiego niesamowitego? Skoro przed chwilą był poruszony temat odżywiania to zacznijmy może od zębów. Ślimaki mają ich najwięcej ze wszystkich zwierząt! Choć oczywiście są bardzo małe, to mogą ich mieć nawet do 12 tysięcy! Umieszczone są one na tzw. tarce (występującej tylko u mięczaków), narządzie, który przypomina język. To właśnie dzięki niej ślimaki tak dobrze radzą sobie z oczyszczaniem powierzchni np. z glonów.
Skoro ślimak to tak powolne zwierzę, na pewno jest bardzo narażony na ataki różnych drapieżników, bo jest dla nich oczywiście łatwym celem. W jaki sposób mogą się bronić? Chowają się do swojej muszli, choć nie zawsze jest to wystarczający sposób, by uniknąć bycia zjedzonym. A co w sytuacji, kiedy ślimak zostaje ranny? Zaobserwowano, że w większości takich przypadków, np. przy utracie oka, czy też tylnej części nogi – potrafią one zregenerować swoje tkanki. Co jeszcze ciekawsze, potrafią one odłączyć głowę od reszty swojego ciała, by potem w ciągu kilku tygodni odrodziło się ono na nowo.
Pewnie nie raz zdarzyło wam się znaleźć ślimaka „zaklejonego” w muszli. Ślimaki lądowe potrafią w ten sposób przetrwać w niekorzystnych dla nich warunkach, np. przy zbyt małej wilgotności lub w okresie zimowym. Tworzą one specjalne płytki pełniące funkcję drzwi, które dodatkowo uszczelniają swoim śluzem. Wycofują się głęboko do muszli tworząc poduszki powietrzne, które dodatkowo chronią je od zimna. Zaobserwowano, że hibernujące winniczki są w stanie wytrzymać nawet do -40°C, a w bardzo złych warunkach mogą nie wychodzić ze swojej muszli nawet przez trzy lata.
Podsumowując. Ślimaki posiadają kilka niesamowitych umiejętności, dzięki którym są w stanie przetrwać różne, często niekorzystne dla nich warunki. Czy dzięki temu, co już o nich wiemy, możemy nazywać je „mięczakami” oznaczając je jako słabe? To pytanie pozostawiam już wam do odpowiedzi.
